Nadciśnienie tętnicze - Jak polifenole mogą obniżyć ciśnienie krwi?

Zastanawiasz się czy istnieją naturalne sposoby na obniżenie nadciśnienia? Dobra odpowiedź brzmi tak! I potwierdza to literatura.

Nadciśnienie tętnicze to globalny problem zdrowotny, który dotyka miliardy ludzi. Szacuje się, że do 2025 roku choroba ta będzie dotyczyć 1,5 miliarda osób, zatem Ty bądź Twoi bliscy mogą w przyszłości mierzyć się z tą chorobą. Nadciśnienie to podstępny przeciwnik, często nazywany "cichym zabójcą", ponieważ nie daje wyraźnych objawów, a jego długotrwałe działanie może prowadzić do poważnych powikłań. Według aktualnych danych każdy wzrost ciśnienia skurczowego o 20 mmHg lub rozkurczowego o 10 mmHg podwaja ryzyko zgonu z powodu choroby niedokrwiennej serca i udaru mózgu u osób po 40. roku życia.

Zgodnie z zaleceniami Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) i Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego (ESH) nadciśnienie tętnicze (HT) rozpoznaje się, gdy skurczowe ciśnienie krwi (SBP) wynosi 140 mmHg i więcej lub gdy ciśnienie rozkurczowe (DBP) ) wynosi 90 mmHg i więcej.

Istnieje wiele sposobów walki z nadciśnieniem. Oprócz leków, coraz większą rolę odgrywają naturalne metody, takie jak zmiana diety i stylu życia. Szczególnie korzystne w walce z nadciśnieniem są dieta śródziemnomorska i dieta DASH. Obie opierają się na zwiększeniu ilości warzyw, owoców, pełnoziarnistych produktów zbożowych, chudego białka i zdrowych tłuszczów, a jednocześnie ograniczają spożycie soli, czerwonego mięsa i przetworzonej żywności.

Oprócz diety, ważne są również inne zmiany stylu życia, takie jak:

Regularna aktywność fizyczna - minimum 30 minut umiarkowanej aktywności dziennie
Utrzymanie prawidłowej masy ciała
Rzucenie palenia
Ograniczenie spożycia alkoholu
Redukcja stresu

Pamiętaj, że zmiany w diecie i stylu życia to długotrwały proces, ale ich efekty mogą być naprawdę imponujące. Dzięki odpowiedniej strategii możesz obniżyć ciśnienie krwi, poprawić swoje samopoczucie i zmniejszyć ryzyko groźnych powikłań nadciśnienia.

Jednym z obiecujących kierunków profilaktyki czy wsparcia terapii jest włączenie do diety związków polifenolowych.

Polifenole – naturalna broń w walce z nadciśnieniem

Polifenole to naturalne związki występujące w wielu owocach, warzywach, ziołach i innych produktach roślinnych. Wykazują one szereg właściwości prozdrowotnych, w tym działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne i przeciwmiażdżycowe.

Badania naukowe potwierdzają, że polifenole mogą skutecznie obniżać ciśnienie krwi i chronić układ krążenia przed różnymi schorzeniami.

Jak polifenole wpływają na ciśnienie krwi?

Mechanizmy działania polifenoli na ciśnienie krwi są złożone i wciąż badane. Uważa się, że polifenole mogą wpływać na obniżenie ciśnienia poprzez:

Rozluźnianie naczyń krwionośnych: Polifenole mogą zwiększać produkcję tlenku azotu (NO), który działa rozkurczająco na naczynia krwionośne, ułatwiając przepływ krwi i obniżając ciśnienie.
Zwiększanie elastyczności naczyń krwionośnych: Polifenole mogą zmniejszać sztywność tętnic, co ułatwia przepływ krwi i obniża ciśnienie.
Zwalczanie stresu oksydacyjnego: Polifenole neutralizują wolne rodniki, które przyczyniają się do uszkodzeń naczyń krwionośnych i podnoszą ciśnienie krwi.
Zmniejszanie stanu zapalnego: Polifenole mogą zmniejszać stan zapalny w organizmie, co również może mieć pośredni wpływ na obniżenie ciśnienia krwi.

Zatem jakie polifenole będą skuteczne i gdzie możemy je znaleźć?

Antocyjany to fitochemikalia należące do rodziny polifenoli. Związki te to rozpuszczalne w wodzie pigmenty roślinne odpowiedzialne za czerwoną, niebieską i fioletową barwę owoców m.in.: jagód i czarnej porzeczki, warzyw i ziół (Clark, Zahradka, i Taylor 2015). Najczęściej występujące związki zaliczane do tej grupy to cyjanidyna, pelargonidyna, peonidyna i delfinidyna. Związki te wykazują przede wszystkim właściwości przeciwzapalne, antyoksydacyjne, a także kardioprotekcyjne.

Potwierdzono związek między zwiększonym spożyciem antocyjanów, a zmniejszonym ryzykiem rozwoju nadciśnienia tętniczego. Dodatkowo, zwiększone spożycie antocyjanów było związane ze zmniejszeniem ciśnienia skurczowego oraz średniego ciśnienia tętniczego.

Katechiny, czyli wiązki występują głowienie w herbacie czy kakao. Na szczególną uwagę zasługuje jednak galusan epigallokatechiny (EGCG) - główna katechina występująca w zielonej herbacie. Korzystne właściwości katechin odnotowano w wielu badaniach z udziałem pacjentów, w których zaobserwowano obniżenie ciśnienia skurczowego i rozkurczowego po kilkutygodniowej suplementacji. U 100 zdrowych mężczyzn po podaniu 400 mg EGCG przez 8 tygodni odnotowano znaczące zmiany w oporności na insulinę, poziomie cholesterolu całkowitego, cholesterolu HDL i cholesterolu LDL, ale wykazano również pozytywną redukcję ciśnienia rozkurczowego, te samy zmiany wykazano również u wielu pacjentów z nadciśnieniem.

Karotenoidy, w tym likopen - naturalny pigment rozpuszczalny w tłuszczach, występujący w pomidorach czy arbuzie. Co ciekawe, obróbka termiczna oraz sposób przetworzenia surowca zwiększa dostępność znajdującego się w pomidorach likopenu. Pod wpływem temperatury, przecierania czy rozdrabniania z wnętrza komórek wydostaje się on na zewnątrz, co zwiększa jego biodostępność dla organizm.
W badaniu z udziałem kobiet i mężczyzn z nadciśnieniem tętniczym, u pacjentów przyjmujących 15 mg i 30 mg likopenu odnotowano znaczące obniżenie skurczowego ciśnienia tętniczego pod koniec 8-tygodniowego okresu suplementacji. Sugeruje to silnie działanie likopenu w dawce już od 15 mg dziennie na obniżenie ciśnienia krwi. Suplementacja pacjentów z nadciśnieniem tętniczym ekstraktem pomidorowym w dawce 250 mg, zawierającego 15 mg likopenu, również potwierdziła jego skuteczność. U pacjentów odnotowano istotny spadek ciśnienia skurczowego oraz ciśnienia rozkurczowego.

Polifenole w suplementach diety

Oprócz spożywania produktów bogatych w polifenole, można również przyjmować je w formie suplementów diety. Na rynku dostępnych jest wiele różnych preparatów zawierających polifenole, np. resweratrol, kwercetynę, epikatechiny. W najnowszej metaanalizie oceniono wpływ wybranych suplementów ziołowych na obniżenie ciśnienia krwi, głównie u zdrowych osób dorosłych lub osób poniżej 65. roku życia.

Do metaanalizy włączono 16 randomizowanych badań klinicznych z udziałem osób pozornie zdrowych lub z chorobami przewlekłymi, takimi jak jak nadciśnienie, hipercholesterolemia, cukrzyca typu 2, otyłość, przewlekłe choroby metaboliczne, miażdżyca i niewydolność serca. Najlepsze działanie przeciwnadciśnieniowe wykazały resweratrol i piknogenol (pozyskiwany z kory sosny), zaliczane do związków polifenolowych. Zależało to jednak od dawki i częstotliwości podawania. Sok z buraków, sok wiśniowy i bergamotka wpływały głównie na skurczowe ciśnienie krwi. Należy jednak pamiętać, że przed zażyciem suplementów diety warto skonsultować się z lekarzem, aby upewnić się, że są one bezpieczne i odpowiednie dla nas.

Podsumowanie

Nadciśnienie tętnicze to poważny problem zdrowotny, ale nie musimy się mu poddawać. Istnieje wiele sposobów walki z tą chorobą, a jednym z nich jest włączenie do diety polifenoli. Te naturalne związki mogą skutecznie obniżać ciśnienie krwi i chronić układ krążenia przed różnymi schorzeniami. Zmiana diety i stylu życia oraz ewentualnie stosowanie suplementów diety z polifenolami może przynieść nam wiele korzyści dla zdrowia i pomóc nam żyć dłużej i zdrowiej. Pamiętaj również o mierzeniu ciśnienia krwi! To prosty sposób aby mieć nadciśnienie pod kontrolą!

Źródła:

Lipert, A.; Szadkowska, I.; Matusiak-Wieczorek, E.; Kochan, E. The Effect of Herbal Supplements on Blood Pressure: Systematic Review and Meta-Analysis. Antioxidants 2022, 11, 1419. https://doi.org/10.3390/antiox11081419
Clark, J.L.; Zahradka, P.; Taylor, C.G. Efficacy of Flavonoids in the Management of High Blood Pressure. Nutr Rev 2015, 73, 799–822, doi:10.1093/nutrit/nuv048.
Malinowski, B.; Fajardo Leighton, R.I.; Hill, C.G.; Szandorowski, P.; Wiciński, M. Bioactive Compounds and Their Effect on Blood Pressure—A Review. Nutrients 2020, 12, doi:10.3390/nu12061659.
Marjan Mahdavi-Roshan, Arsalan Salari, Zeinab Ghorbani, Asieh Ashouri, The effects of regular consumption of green or black tea beverage on blood pressure in those with elevated blood pressure or hypertension: A systematic review and meta-analysis, Complementary Therapies in Medicine, Complementary Therapies in Medicine 2020, 51. doi.org/10.1016/j.ctim.2020.102430.

Przeczytaj również: