05 maj 2024
9 minut(y) czytania
Tarczyca jest gruczołem endokrynnym znajdującym się w dolnej części szyi, swoim kształtem przypomina motyla i pomimo swoich niewielkich rozmiarów, tarczyca pełni w naszym organizmie ogromną rolę - od regulacji metabolizmu po wpływ na rozwój mózgu.
Tarczyca odpowiada za produkcję hormonów - tyroksyny (T4) i trijodotyroniny (trójjodotyronina) (T3), które regulują wiele procesów w organizmie, takich jak metabolizm, wzrost, rozwój, funkcjonowanie układu nerwowego, sercowo-naczyniowego czy odpornościowego. Tarczyca produkuje również hormon regulujący poziom wapnia w organizmie - kalcytoninę, która pomaga obniżać poziom wapnia we krwi oraz jego nadmiernemu odkładaniu się w tkankach ciała.
Gdy brakuje synergicznego działania w obszarze tych hormonów, mogą pojawić się problemy zdrowotne, w tym niedoczynność (hipotyreoza), nadczynność (hipertyreoza) tarczycy, czy choroba Hashimoto.
Choroby tarczycy mogą powodować liczne zaburzenia psychiczne, emocjonalne i psychosomatyczne, czyli takie, które mają zarówno podłoże fizyczne, jak i psychiczne.
Tarczyca, podobnie jak inne gruczoły dokrewne w organizmie człowieka, wywiera rozległy wpływ na wiele układów narządów, w tym mózg i układ nerwowy. Niektóre z najwcześniejszych opisów chorób tarczycy odnotowują związek z zaburzeniami neuropsychiatrycznymi, w tym zaburzeniami nastroju i dysfunkcjami poznawczymi.
W raporcie Komitetu Towarzystwa Klinicznego w Londynie z 1888 roku na temat obrzęku śluzowatego zauważono: „Urojenia i halucynacje występują w prawie połowie przypadków, głównie w przypadku zaawansowanej choroby. Szaleństwo jako powikłanie występuje w mniej więcej takim samym stopniu jak urojenia i halucynacje. Przybiera postać ostrych lub przewlekłych manii, demencji lub melancholii, z wyraźną przewagą podejrzeń i samooskarżeń”.
Może powodować objawy takie jak zmęczenie, obrzęki, spadek wagi, utrata apetytu, zimne dłonie i stopy, rozdrażnienie oraz problemy z koncentracją. Charakteryzuje się spowolnieniem wielu procesów fizjologicznych w organizmie, co może prowadzić do depresji, uczucia apatii, braku energii oraz zaburzeń pamięci i koncentracji.
Objawia się często przyspieszonym tempem pracy serca, nadmiernym poceniem się, wzmożonym apetytem, biegunką, drażliwością, osłabieniem mięśni oraz nagłym chudnięciem. Może powodować nadmierną pobudliwość, niepokój, bezsenność, agresję, a nawet objawy psychotyczne.
W British Medical Journal wskazano istotny element psychiatryczny tego zaburzenia: „Jednym z najczęstszych obszarów nieporozumień diagnostycznych jest rozróżnienie między tyreotoksykozą a stanami lękowymi, w których dominują objawy nerwowe lub sercowo-naczyniowe. Pacjentka z tyreotoksykozą (tyreotoksykoza to inaczej nadmiar hormonów tarczycy we krwi, który może pojawić się z wielu przyczyn), często ciepła i tracąca na wadze pomimo dobrego apetytu, jest zwykle niespokojna i hiperkinetyczna, a jej tachykardii towarzyszy hiperdynamiczne krążenie”.
Tarczyca jest często łączona z mózgiem i układem nerwowym, co może wpływać na nasze emocje oraz ogólne samopoczucie.
Dysfunkcja tarczycy może powodować różne objawy i zaburzenia psychiczne.
W nadczynności tarczycy pojawiają się stany lękowe, dysforia, labilność emocjonalna, bezsenność i pogorszenie funkcji poznawczych. Można także zaobserwować niepokój, porywczość, sporadyczne myśli o odniesieniach i paranoję.
W niedoczynności tarczycy mogą występować zaburzenia psychiczne, takie jak zaburzenia psychotyczne, zaburzenia depresyjne i choroba afektywna dwubiegunowa o szybkich cyklach. Sugeruje się, że objawy te powstają na skutek zmian w poziomie receptorów serotoninergicznych i noradrenergicznych.
Choroba Hashimoto jest autoimmunologicznym zaburzeniem tarczycy, w którym układ odpornościowy atakuje gruczoł tarczycowy, powodując przewlekłe zapalenie. Objawy choroby Hashimoto mogą być podobne do objawów niedoczynności tarczycy, takich jak zmęczenie, senność, spadek nastroju czy przyrost masy ciała. Ponadto, choroba Hashimoto może sprzyjać występowaniu zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, lęki czy zaburzenia snu.
Przytoczę teraz rozmowę Dr Izabelli Wentz i Dr Kharrazian, która dotyczyła rozważań dlaczego osoby z Hashimoto mają takie objawy jak: mgła mózgowa, zapominanie, depresję, zmęczenie i inne objawy związane z mózgiem:
“W ostatnich dziesięciu latach zaczęto kłaść nacisk na to, że choroba tarczycy jest chorobą autoimmunologiczną. Poznano także, że mechanizm choroby Hashimoto dewastuje również nasz mózg i mam nadzieję, że coraz więcej informacji będzie się o tym pojawiało i ze swojej strony staram się przyczynić do rozpowszechnienia wiedzy na ten temat. Do powstania objawów mózgowych w Hashimoto przyczynia się wiele mechanizmów. Jak wiadomo choroba Hashimoto często trwa już wiele lat przed zdiagnozowaniem i oczywiście nie dzieje się to bez wpływu na cały organizm.
Już sama okoliczność, że organizm jest w stanie hipotyreozy (ang. hypothyroidism), przez dłuższy czas, ma degenerujący wpływ na mózg. Dzieje się to poprzez takie mechanizmy, jak zwiększenie stanu zapalnego mózgu czy też uszkodzenie bariery mózgowej.
Obecność choroby autoimmunologicznej kreuje stan zapalny w mózgu, a także proces autoimmunologiczny bezpośrednio dotyczy mózgu. Istnieją opublikowane badania, które pokazują, że przeciwciała anty-TPO przyczepiają się do astrocytów w rejonie mózgu, który jest zwany móżdżkiem. Oznacza to, że kiedy przeciwciała anty-TPO się podnoszą, nie tylko przyczepiają się do tarczycy i dają sygnał do jej niszczenia, ale dodatkowo taki sam proces następuje w móżdżku”.
Bardzo ważnym aspektem jest również zwrócenie uwagi na korelację choroby Hashimoto, a zaburzeń depresyjnych. Fakt dotyczący współwystępowania chorób tarczycy z zaburzeniami nastroju jest znany od dawna. Najbardziej oczywisty jest związek pomiędzy występowaniem niedoczynności tarczycy, a depresją oraz pomiędzy nadczynnością tarczycy, a występowaniem manii/hipomanii. W praktyce klinicznej mogą jednak występować odstępstwa od tej reguły.
Autoimmunologiczne zapalenie tarczycy często współistnieje z zaburzeniami depresyjnymi. Szczególnie istotne znaczenie mają tu przypadki ciężkiej, atypowej czy lekoopornej depresji oraz zaburzenia depresyjne występujące u kobiet w okresie wczesnej ciąży, w okresie poporodowym czy okołomenopauzalnym.
Wyniki licznych badań klinicznych i epidemiologicznych wskazują na związek pomiędzy podwyższonym mianem przeciwciał przeciwtarczycowych w chorobach tarczycy, a zwiększonym ryzykiem wystąpienia zaburzeń depresyjnych, niezależnie od upośledzenia jej funkcji wewnątrzwydzielniczej.
Do tej pory przeprowadzono wiele badań potwierdzających częstsze występowanie depresji wśród pacjentów z autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy, choć opisywane są również badania niewykazujące związku pomiędzy schorzeniami. Kluczową rolę w etiopatogenezie i neurobiologii zaburzeń depresyjnych w tym przypadku odgrywają zaburzenia osi podwzgórze–przysadka–tarczyca oraz nieprawidłowe stężenia serotoniny w mózgu.
Chociaż tarczyca jest stosunkowo małym gruczołem, jej rola w organizmie jest niezwykle ważna i jej nieprawidłowe funkcjonowanie może prowadzić do wielu poważnych problemów zdrowotnych.
Ważne jest, aby osoby cierpiące na choroby tarczycy regularnie kontrolowały jej funkcjonowanie i stosowały zalecane przez lekarza leczenie.
Ewentualne zaburzenia emocjonalne i psychosomatyczne należy zgłosić specjaliście, który może pomóc w doborze odpowiedniej terapii. Zdrowie psychiczne i emocjonalne jest równie istotne jak fizyczne, a właściwa opieka nad tarczycą może przyczynić się do poprawy ogólnego stanu zdrowia i samopoczucia.
Wniosek jest jasny: zdrowie psychiczne i emocjonalne jest ściśle powiązane z funkcjonowaniem tarczycy oraz jej chorobami. Dlatego nie należy bagatelizować objawów oraz skonsultować się z lekarzem w przypadku jakichkolwiek podejrzeń co do stanu tarczycy. Terapia hormonalna, odpowiednia dieta i regularne monitorowanie stanu tarczycy mogą pomóc w przywróceniu równowagi psychicznej i emocjonalnej.
Ważne jest więc monitorowanie stanu tarczycy u osób cierpiących na zaburzenia psychiczne, emocjonalne i psychosomatyczne, ponieważ niedoczynność tarczycy lub choroba Hashimoto może być przyczyną tych problemów.
Prawidłowy stan tarczycy jest ważny dla utrzymania prawidłowego funkcjonowania mózgu. W psychosomatyce, istnieje koncepcja związana z "tarczycowym mózgiem", czyli zależności pomiędzy funkcjonowaniem tarczycy a mózgiem, która może wpływać na nasze zdrowie psychiczne oraz fizyczne.
Naukowcy z Uniwersytetu w Göteborgu i Szpitala Uniwersyteckiego Sahlgrenska odkrywają fizjologiczne zmiany w mózgu związane z nadczynnością tarczycy. Nadczynność tarczycy powoduje, że ciało migdałowate i hipokamp kurczą się, gdy poziom hormonów jest wysoki, ale gdy poziom hormonów ustępuje, objawy zmniejszają się, a obszary mózgu wracają do normalnego rozmiaru.
Dlatego, jeśli chcesz zadbać o swój mózg, zdecydowanie jednym z elementów będzie diagnostyka pracy tarczycy – warto oznaczyć TSH, ft3, ft4 oraz przeciwciała aTG i aTPO, aby sprawdzić jej działanie i wykluczyć autoimmunizacje, a w razie potrzeby zaingerować żywieniowo, suplementacyjnie i/lub jeśli jest potrzeba farmakologicznie.
Kolejnym ważnym aspektem jest Encefalopatia Hashimoto - po raz pierwszy zaburzenia neuropsychiatryczne związane z autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy opisał Brain i współpracownicy, przedstawiając przypadek 49-letniego mężczyzny, ze zdiagnozowaną chorobą Hashimoto, u którego wystąpiły falujące zaburzenia świadomości, halucynacje, upośledzenie funkcji poznawczych, epizody udaropodobne, ogniskowe objawy neurologiczne i śpiączka.
Encefalopatia Hashimoto jest rzadkim schorzeniem o niespecyficznej manifestacji klinicznej. Mimo incydentalnego występowania powinna być brana pod uwagę w diagnostyce różnicowej u chorych z ostrymi lub podostrymi cechami encefalopatii, a także z postępującymi zaburzeniami funkcji poznawczych i objawami psychiatrycznymi o niejasnej etiologii.
Ważne jest, aby podchodzić do tarczycy holistycznie, czyli rozważać zarówno aspekty fizyczne, jak i psychiczne, gdy występują jakiekolwiek problemy z tarczycą. Warto również skonsultować się z lekarzem specjalistą, aby uzyskać odpowiednią diagnozę i leczenie. Tarczyca jest gruczołem endokrynnym, który pełni bardzo ważną rolę w regulacji wielu procesów metabolicznych oraz hormonalnych w organizmie człowieka. Jej funkcjonowanie jest ściśle związane z funkcjonowaniem innych układów, takich jak układ nerwowy, immunologiczny czy hormonalny.
“Często słyszę jak ludzie mówią: “cierpię na chorobę”, “jestem osobą chorą, a nawet walczę z chorobą”. Uważam, że takie nastawienie odbiera ludziom mnóstwo siły - w końcu walka i bycie wojownikiem oznaczają ciągłe zmagania. Wolę raczej myśleć o sobie i członkach mojej społeczności jako buntownikach u źródła. Buntownicy u źródła upominają się o swoje zdrowie i robią wszystko co dla nich najlepsze nawet gdy społeczeństwo, sceptycy i konwencjonalne medyczne paradygmaty radzą coś innego.
Buntownicy u źródła rozumieją, że są wyjątkowymi osobami i że muszą wprowadzić zmiany w swoim życiu by osiągnąć poprawę stanu zdrowia.
Rozumieją, że każdy organizm jest doskonale zaprogramowany do osiągania określonych rezultatów, oraz że to oni muszą wywołać zmiany. Buntownicy u źródła są przodownikami w podejmowaniu decyzji dotyczących zdrowia i zmian stylu życia. Choroba Hashimoto i reakcja autoimmunologiczna wymagają o wiele więcej, niż tylko podawania leków.
Buntownicy u źródła rozumieją wartość zmian stylu życia oraz medycyny funkcjonalnej w odzyskiwaniu zdrowia, rozumieją rolę jaką odgrywają we własnym dążeniu do zdrowia“.
Nasze zdrowie fizyczne i psychiczne są ze sobą ściśle powiązane, dlatego dążenie do równowagi w obu obszarach jest kluczowe dla naszego ogólnego DOBROSTANU.
bądźbliżejsiebie #badzblizejwiedzy
@psychosomatolozka
Źródła:
Przeczytaj również:
