23 paź 2023
5 minut(y) czytania
Mimo swoich niewielkich rozmiarów - tarczyca to potężny organ odpowiedzialny za wiele ważnych funkcji, które mogą mieć ogromny wpływ na Twoje zdrowie. Na metabolizm, hormony, trawienie, mózg i wiele innych czynników wpływa to, jak dobrze (lub nie) funkcjonuje tarczyca. Kiedy nie działa dobrze, możesz czuć się bardzo nieszczęśliwy.
Choroby tarczycy są częste i dotykają coraz więcej z nas, a w szczególności kobiet (1 na 8 kobiet w którymś momencie życia będzie cierpieć na chorobę tarczycy). Jod odgrywa ogromną rolę w dysfunkcji tarczycy.
Kiedy poziom hormonów tarczycy spada, konsekwencje mogą być dla poszczególnych osób druzgocące, takie jak skrajne ogólne spowolnienie, powolny metabolizm i przyrost masy ciała pomimo robienia wszystkiego "właściwie". Objawy mogą obejmować silne zmęczenie, zamglenie mózgu, wypadanie włosów, aż do poważniejszego PMS, wahań nastroju i nie tylko.
Najczęstsze problemy z tarczycą mają podłoże autoimmunologiczne, takie jak zapalenie tarczycy Hashimoto i choroba Gravesa-Basedowa. Nie wszystkie schorzenia tarczycy mają podłoże autoimmunologiczne, ale za duży odsetek schorzeń odpowiada zapalenie tarczycy Hashimoto, które jest chorobą autoimmunologiczną.
Na szczęście coraz lepiej rozumiemy, że większość chorób tarczycy to proces, a nie stan trwały. Choroby tarczycy można leczyć za pomocą farmakologii, co pozwoli nam na złagodzenie objawów i normalne funkcjonowanie. Jednak to odpowiednia dieta i styl życia mogą pomóc nam skutecznie się wyleczyć.
Przyjmując hormony i nie zmieniając swojego stylu życia ani sposobu odżywiania jesteśmy niejako „skazani” na przyjmowanie ich do końca życia.
Jednak, choroby tarczycy są znacznie bardziej odwracalne niż kiedyś sądzono.
Wiąże się to z odpowiednią dietą, suplementacją, wysiłkiem fizycznym i redukcją stresu.
Jeśli chodzi o zdrowie tarczycy, odżywianie ma kluczowe znaczenie, ponieważ tarczyca potrzebuje składników odżywczych, takich jak selen, cynk, żelazo i witaminy z grupy B, aby dobrze funkcjonować. Dieta może również odgrywać rolę w chorobie tarczycy, dlatego też po zdiagnozowaniu choroby tarczycy lekarz czy dietetyk mogą współpracować z Tobą w celu modyfikacji diety, a jednym z powszechnych produktów spożywczych, które lekarz może zalecić usunięcie z diety, jest gluten.
Postawiono hipotezę, że gluten jest przyczyną chorób tarczycy poprzez zjawisko zwane mimikrą molekularną i przepuszczalnością jelit.
W niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy w grę wchodzi choroba autoimmunologiczna, warto z tego powodu wyeliminować gluten z diety. Jeśli występują podstawowe problemy jelitowe i stany zapalne lub lekarz podejrzewa, że mogą one mieć podłoże zapalne, może również zalecić usunięcie glutenu, aby zapobiec dalszym problemom. (O nieszczelnych jelitach czytaj tutaj).
Jod jest niezbędny dla organizmu w odpowiednich ilościach. Niedobór jodu jest powszechnie wymieniany jako przyczyna problemów z tarczycą, ale mniej znany jest nadmiar jodu prowadzący do chorób tarczycy.
Nadmiar jodu jest znaną i dobrze zbadaną przyczyną chorób tarczycy (zarówno nie-, jak i autoimmunologicznych), co wykazano w badaniach z probówkami, badaniach epidemiologicznych i badaniach interwencyjnych.
Niedobór jodu był przez długi czas poważnym problemem, przy czym wole było częstym problemem w XIX wieku, podobnie jak uszkodzenie mózgu u noworodków i niedoczynność tarczycy. W latach dwudziestych XX wieku kraje takie jak USA rozpoczęły suplementację jodu, głównie poprzez dodanie go do soli kuchennej. Pomogło to zmniejszyć częstość występowania wola. Ale teraz możliwe, że mierzymy się z sytuacją nadmiernej korekty.
Dlaczego więc ten mały składnik odżywczy, o którym prawdopodobnie nie myślisz zbyt wiele, może mieć taki wpływ?
Wiele osób faktycznie radzi sobie z nadmiarem jodu, ale u tych, które tego nie robią, może on przyczyniać się do chorób tarczycy.
Jod jest stosowany niemal wyłącznie w tarczycy i wyłącznie w celu wytwarzania hormonów tarczycy. To, co czyni ten składnik odżywczy tak wyjątkowym, polega na tym, że w odróżnieniu od większości innych składników odżywczych, w przypadku których organizm może łatwo uzyskać wystarczającą ilość jodu bez nadmiernego spożycia, bezpieczny zakres jodu jest znacznie węższy, niż spekulowano. To składnik odżywczy złotowłosy, potrzebujemy odpowiedniej ilości. Wiele osób spożywa za dużo jodu i może nawet o tym nie wiedzieć.
Ponieważ normalna ilość jodu zalecana dla każdej osoby może się różnić, najlepiej omówić swoją dietę ze swoim lekarzem lub dietetykiem, aby pomóc Ci zrozumieć, ile jodu potrzebujesz lub czy powinieneś zmniejszyć (bądź zwiększyć) jego spożycie.
W związku z tym oto niektóre z najpopularniejszych pokarmów bogatych w jod:
Badanie poziomu jodu nie zawsze jest najlepszą opcją, dlatego ważne jest, aby porozmawiać ze swoim lekarzem przed zmianą diety lub samodzielnym zdiagnozowaniem problemu. Zwłaszcza kobiety w ciąży i/lub karmiące piersią nie powinny samodzielnie majstrować przy poziomie jodu – powinny być ściśle monitorowane, ponieważ ich zapotrzebowanie jest nieco wyższe niż innych.
Nie ma najlepszego testu na poziom jodu u danej osoby. Testem używanym do skutecznego pomiaru poziomu jodu w populacjach do celów badawczych jest 24-godzinny poziom jodu w moczu i stosunek kreatyniny – więc nie jest to prosty test diagnostyczny. Pojedyncze osoby najczęściej wykonują oznaczenie stężenia jodu w moczu. Tak więc, jeśli wprowadzisz zmiany w swojej diecie, które mogą mieć wpływ na poziom jodu, Twój lekarz może i powinien przyjrzeć się Twojemu poziomowi hormonów tarczycy.
Osoby przyjmujące leki na tarczycę muszą być ściśle monitorowane przez lekarza, ponieważ ich zapotrzebowanie na leki może zmienić się bardzo szybko
Często, gdy ludzie usuwają gluten z diety lub stosują popularne diety przy chorobach autoimmunologicznych tarczycy, takie jak dieta paleo lub dieta wegańska, usuwają duże źródła jodu (nabiał, przetworzone produkty mączne, jaja), więc mogą one być pomocne dla zdrowia. Może się okazać, że jeśli lekarz uzna jod za problem, być może nie będzie konieczne usuwanie całych grup pokarmów, aby wspomóc i wyleczyć tarczycę. Ja przyznam, że sama pracując z pacjentami z chorobą Hashimoto zalecam odstawienie produktów mlecznych i glutenu (oraz cukru) - do tego dołączamy zabiegi akupunktury, suplementację (jeśli jest niezbędna) oraz wysiłek fizyczny. (O odpowiednim doborze suplementacji czytaj tutaj).
Może się okazać, że czasami skupienie się na choćby niewielkim obniżeniu poziomu jodu może być wszystkim, czego potrzeba, ponieważ wiele badań wykazało odwrócenie choroby tarczycy, a tylko to jest czynnikiem zmiany.
Należy pamiętać, że nie każdy, kto ma problemy z tarczycą, będzie musiał stosować taką samą dietę lub koniecznie usuwać gluten i jod. Badanie tarczycy, śledzenie markerów i objawów tarczycy, testowanie innych markerów zdrowotnych, historii zdrowia i przejrzenie wszystkich czynników ryzyka może pomóc uzyskać lepszy obraz Twojego zdrowia i ogólnych potrzeb.
