Podagrycznik pospolity to prawdziwy globtroter świata roślin! Ta bylina z rodziny Apiaceae, czyli selerowatych, rośnie od Europy, przez Amerykę Północną, aż po Azję.
To roślina wszechstronna, która nie tylko rozmnaża się błyskawicznie za pomocą swoich kłączy i rozłogów, ale także potrafi przetrwać mrozy. Podagrycznik pospolity to prawdziwy "intruz" w ogrodach. Odznacza się przy tym ogromną siłą konkurencyjną w stosunku do innych gatunków, dzięki czemu szybko opanowuje teren, co wpływa na dostępność i łatwość pozyskiwania surowca. Rośnie również na skrajach lasów czy nawet w miejskich parkach [1,2]. Ale co sprawia, że podagrycznik jest tak niezwykły? Postaram się odpowiedzieć na to pytanie, gdyż z tą niezwykłą rośliną związana byłam kilka lat. A mianowicie analizowałam skład oraz właściwości różnych części podagrycznika pospolitego w trakcie mojego doktoratu!
W medycynie ludowej już od czasów starożytnych stosowano liście tej rośliny. Herbata z suszonych liści to lek zalecany w kuracji podagry, czyli dny moczanowej, żylaków odbytu, stanów zapalnych nerek i pęcherza, pomocniczo w kamicy nerkowej oraz na poprawę przemiany materii. Świeże liście przykładane na rany powodowały zaś szybsze ich gojenie [1–3].
Podagrycznik zawiera poliacetyleny, które wykazują istotne właściwości przeciwzapalne, działając hamująco na enzym COX-1. [4,5].
Jest to mechanizm taki sam, jaki wykazują NLPZ, czyli popularne leki przeciwbólowe jak ibuprofen.
NLPZ skutecznie łagodzą objawy stanu zapalnego, takie jak zaczerwienienie, obrzęk, ból i gorączka, a także choroby reumatyczne. Jednak ich długotrwałe i nadmierne stosowanie może prowadzić do działań niepożądanych, zwłaszcza związanych z układem pokarmowym, takimi jak uszkodzenie błony śluzowej żołądka.
Ekstrakty z kłączy, łodyg, liści i kwiatów podagrycznika poddano analizie pod względem właściwości przeciwzapalnych. Udowodniono, że pozyskany z podagrycznika falkarinol działa trzydziestokrotnie silniej hamująco na COX-1 niż indometacyna, czyli syntetyczny lek z grupy NLPZ, stosowany jako środek przeciwzapalny.
Najsilniejsze właściwości przeciwzapalne spośród wszystkich części rośliny wykazywały kwiaty [4,5]. W kolejnym badaniu w olejkach eterycznych wyizolowanych z liści stężenie falkaridolu wynosiło 0.6 %, zaś w łodygach 0.2 % [4]. W badaniach mojego zespołu, potwierdziliśmy wysoką zawartość falkarinolu i falkarindiolu w ekstraktach z liści podagrycznika pospolitego. Dodatkowo, w badaniach komórkowych zostały potwierdzone właściwości antyoksydacyjne tej rośliny [6]. Zatem kwiaty oraz liście będą wykazywać najsilniejsze właściwości przeciwzapalne oraz antyoksydacyjne.
Dostępna literatura donosi o bezpieczeństwie stosowania podagrycznika pospolitego. Wynika to z dużej rozpiętości pomiędzy dawką terapeutyczną i toksyczną głównego czynnego związku zawartego w roślinie (falkarinolu), co pozwala na stosowanie surowca bez ryzyka wystąpienia działań niepożądanych [4]. Zatem podagrycznik pospolity, jako naturalny środek przeciwzapalny, może być stosowany wspomagająco przy leczeniu chorób związanych ze stanem zapalnym. (O innych ziołach przeciwzapalnych, czytaj tutaj).
Podagrycznik, znany nie tylko ze swoich potencjalnych właściwości leczniczych, ale także jako smaczna roślina jadalna o delikatnym, pietruszkowym smaku. Podzielę się z Tobą kilkoma kulinarnymi pomysłami na wykorzystanie tej unikalnej rośliny w Twojej kuchni:
Rozszerz swoje kulinarne horyzonty, eksperymentując z podagrycznikiem w kuchni. Gotuj kreatywnie i ciesz się właściwościami przeciwzapalnymi i antyoksydacyjnymi podagrycznika pospolitego.
Źródła: