21 sty 2024
Czas czytania: 6 minut
Przed Tobą ciężkie zadanie? Potrzebujesz więcej energii i większej koncentracji? A może nie lubisz kawy, albo już na Ciebie nie działa? Spróbuj Matchy, czyli zielonej sproszkowanej herbaty! W tym artykule dowiesz jakie posiada właściwości i dlaczego warto ją włączyć do swojej diety.
Matcha to rodzaj zielonej, sproszkowanej herbaty (Camellia sinensis), zyskującej coraz większą popularność. Tradycyjnie herbata ta pochodzi z Japonii, jednak uprawia się ją również w Chinach czy Korei. Jest herbatą szczególnie bogatą w związki antyoksydacyjne, ze względu na tradycyjną metodę uprawy, czyli zacienianie krzewów [1,2].
Matcha charakteryzuje się bardzo wysokim potencjałem antyoksydacyjnym, najwyższym spośród herbat. Nie skłamię, jeśli Ci powiem, że 1 filiżanka dobrej jakości Matchy to 10 fliżanek zielonej herbaty.
Sama sprawdziłam to w laboratorium [3]! Korzyści płynące z regularnego spożywania Matchy wynikają głównie z obecności antyoksydantów, takich jak polifenole, do których zalicza się związki polifenolowe, czyli flawonoidy i kwasy fenolowe (galusan epigallokatechiny, rutyna czy kwercetyna), a także innych związków wykazujących właściwości antyoksydacyjne, takich jak witamina C, kofeina, rutyna i kwercetyna.
Porównując Matchę do Senchy - japońskiej zielonej herbaty powstającej bez mielenia liści, wykazano, że Matcha charakteryzuje się wyższym potencjałem antyoksydacyjnym niż Sencha i lepszą wchłanialnością polifenoli w przewodzie pokarmowym [4]. Ponadto, w tym samym badaniu wykazano, że Matcha charakteryzuje się wysokim potencjałem antyoksydacyjnym na każdym etapie trawienia [4].
Stan zapalny to kompleksowy proces biologiczny, będący reakcją obronną organizmu na uszkodzenia komórkowe, infekcje, urazy lub inne czynniki szkodliwe. (O tym, jak stan zapalny wpływa na Twoją psychikę, czytaj tutaj). W warunkach fizjologicznych odpowiedź immunologiczna jest regulowana i nie przynosi szkód dla organizmu, jednak w sytuacjach patologicznych, dochodzi do zachwiania homeostazy organizmu [5]. Przeciwzapalne działanie zielonej herbaty przypisywane jest katechinom, które hamują adhezję leukocytów do śródbłonka oraz hamują produkcję cytokin prozapalnych [5]. Polifenole zawarte w herbacie posiadają zdolność do hamowania enzymów prozapalnych takich jak cyklooksygenazy 2, lipooksygenazy i syntazy tlenku azotu. Jest to działanie podobne do mechanizmu leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych [5]. (Zastąp ibuprofen kurkuminą! Więcej tutaj.)
Najnowsze badania naukowe potwierdzają, że Matcha wykazuje działanie nootropowe. Oznacza to, że zmniejsza stres psychologiczny i wspiera funkcje poznawcze, w tym pamięć, motywację, koncentrację i uwagę. Właściwości te zostały potwierdzone w kilku randomizowanych badaniach klinicznych (RCT) z udziałem pacjentów w różnym wieku [6–9].
Co ciekawe, w badaniach stosowano około 2-4 g Matchy dziennie, zatem 1-2 mocniejsze filiżanki. Badania trwały od 2 do 12 tygodni.
Za właściwości te odpowiada nie tylko skład Matchy i ilość fitozwiązków (teanina, kofeina, EGCG), ale również ich stosunek względem siebie. Matcha to superfood, który wspiera funkcje poznawcze u osób starszych oraz osób pracujących umysłowo. Świetnie sprawdzi się podczas sesji egzaminacyjnej czy intensywnego czasu w pracy. Antystresowe działanie Matchy może przyczynić się do zwiększenia liczby prostych czynności wymagających skupienia, czyli utrzymania lub poprawy uwagi.
Zielona herbata może być również skuteczna w walce z chorobami neurodegeneracyjnymi. W badaniach na liniach komórkowych wykazano, że ekstrakty zielonej herbaty posiadają zdolności do zmniejszania neurotoksyczności β amyloidu, który leży u podłoża choroby Alzheimera. Zdolność ta została również przypisana wysokiej zawartości katechin [10]. Ponadto, wykazano, że kofeina zawarta w zielonej herbacie zapobiega wystąpieniu uszkodzeń układu nerwowego ze względu na swoje przeciwzapalne działanie [11].
Może zdziwiło Cię, że wspominam o kofeinie. Podobnie jak w przypadku innych herbat, liście używane do produkcji matchy zawierają naturalnie kofeinę - teiny. Termin "teina" jest często używany w odniesieniu do kofeiny zawartej w herbacie, podczas gdy "kofeina" jest bardziej powszechnie używana do opisywania tej substancji w kawie. Jednak to ta sama substancja.
Przybliżona ilość kofeiny w jednej łyżeczce (ok. 2 gramy) Matcha wynosi od 30 do 70 mg. Porównując do kawy, ilość kofeiny w Matcha jest niższa niż w silnej kawie, ale wyższa niż w łagodnej kawie. Zatem spokojnie możesz wymienić fliżankę kawy na czarkę Matchy. Należy jednak zauważyć, że ilość kofeiny w Matcha może się różnić w zależności od kilku czynników, takich jak sposób uprawy, zbioru i przetwarzania liści. Mimo zbliżonej zawartości kofeiny właściwości kaw i Matchy są nieco inne. W przypadku kawy wielu z nas doświadcza efektu kolejki górskiej. Kawa działa na nas szybko, jednak szybko też odczuwamy spadek energii, a nawet senność.
Kofeina zawarta w Matcha działa inaczej niż kofeina w kawie ze względu na obecność L-teaniny. Duet tych związków wpływa na sposób, w jaki organizm przyswaja i reaguje na kofeinę. W efekcie napar ten działa dłużej i łagodniej. Oprócz tego efektu, kofeina jest silnym antyoksydantem, co zwiększa wartość antyoksydacyjną herbaty Matcha.
Warto jednak pamiętać, że każdy organizm reaguje inaczej, a indywidualne preferencje smakowe i tolerancja na kofeinę również odgrywają ważną rolę. Ostatecznie wybór między Matchą, a kawą zależy od osobistych upodobań i indywidualnych potrzeb zdrowotnych.
Matcha to napój, który oferuje liczne korzyści zdrowotne, zatem warto włączyć ją do swojego codziennego rytuału. Działanie synergistyczne kofeiny i L-teaniny poprawia koncentrację, pamięć. Obecność L-teaniny sprzyja relaksacji i łagodzeniu stresu, co czyni Matchę napojem energetyzującym, ale jednocześnie relaksującym.
Jeśli nie wiesz jak wybrać dobrą Matchę i jak ją przygotować, zachęcam Cię do przeczytania tego artykułu.
Źródła:
