Zwlekasz z wykonaniem wyznaczonych zadań? Sprawdź czy prokrastynacja dotyczy Ciebie.

Z pewnością nie raz odłożyłaś/eś wykonanie jakiegoś zadania na później, mierząc się z negatywnymi konsekwencjami tej decyzji. Czekanie na lepszy moment wykonania wyznaczonej pracy może mieć różne przyczyny, a problemem nie jest jego sporadyczne występowanie, tylko nagminne przekładanie wszystkiego na możliwie jak najpóźniejszy termin. Powszechnie znane odkładanie wszystkiego na później nazywamy prokrastynacją. Przekonaj się, czy problem ten dotyczy również Ciebie.

Słowo prokrastynacja wywodzi się z łacińskiego procrastinatio i oznacza „odkładanie na jutro”. Termin ten odnosi się do szeregu zachowań związanych z opóźnianiem wykonania zadania, do których należą: zwlekanie, odraczanie, opóźnianie, przekładanie czy odkładanie na potem.

Prokrastynacja oprócz odraczania w czasie wykonywanych zadań odnosi się także do odwlekania podjęcia decyzji.

Aby odkładanie wykonywania zadań można było uznać za prokrastynację nie może to być jednorazowa sytuacja, a wielokrotnie powtarzany schemat postępowania oraz cecha postawy danej osoby odnosząca się do zarządzania sobą w czasie.

Wyróżnia się trzy kryteria opisujące prokrastynację:

  1. odkładanie wykonania zadania jest dobrowolne – bez presji otoczenia,
  2. odwlekane zadania cechuje konkretność,
  3. osoba jest świadoma negatywnych konsekwencji odwlekania wykonania zadania, jak również świadoma jest możliwych gorszych rezultatów swoich działań z powodu opóźniania.

Problemem nie jest odkładanie zadań na później z powodu przemęczenia, przepracowania czy zwykłego lenistwa, jest nim chroniczne odroczenie wykonywania zadań z irracjonalnych powodów, wyszukując przy tym zastępczych zajęć, po to aby nie zajmować się tym właściwym.

Osoby prokrastynujące często (i przeważnie nieświadomie) wyszukują alternatywnych form aktywności i podejmują inne zajęcia, czując przytłoczenie obowiązkami, co w efekcie prowadzi do tego, że mają pewien rodzaj alibi dla własnego braku terminowości, a właściwe zadanie staje się jeszcze bardziej odległe do wykonania.

Prokrastynacja odnosi się także do unikania wszelkich informacji, które mogłyby sprzyjać szybszej realizacji zadania czy podjęcia decyzji, co w efekcie wydłuża właściwe wykonanie zadania.

Prokrastynacja i jej cechy:

  • nieefektywne i cechujące się irracjonalnością zarządzanie sobą w czasie,
  • chroniczne odkładanie wykonywania zadań na późniejsze terminy,
  • trudność w rozpoczynaniu wykonywania zadań,
  • długi czas na podejmowanie decyzji i wykonywanie obowiązków,
  • narzekanie na zbyt dużo obowiązków i nadmiar pracy,
  • nieumiejętność planowania długoterminowego i strategicznego,
  • problem z wyznaczaniem priorytetów,
  • skupianie uwagi na innych obowiązkach, przez co wydłuża się czas na podjęcie decyzji dotyczących istotnych spraw,
  • układanie zbyt długich i skomplikowanych list zadań do wykonania,
  • brak terminowości oraz problem z trzymaniem się harmonogramu,
  • duży problem z punktualnością,
  • nawyk wielokrotnego sprawdzania nowinek z mediów społecznościowych.

Negatywne emocje, które przypisujemy prokrastynacji stanowią często jej skutek jak i przyczynę. Powodem negatywnych emocji może być uświadomiona rozbieżność pomiędzy wyraźną chęcią, zobowiązaniem do wykonania określonej czynności a niechęcią do jej faktycznej i właściwej realizacji. Czynności, które wykonuje się zamiast tej zasadniczej wywołują wyrzuty sumienia i doświadczanie przeciążenia.

Lęk przed niepowodzeniem stanowi jeden z głównych powodów prokrastynacji.

Osoby, które mają problem z nieterminowym wywiązywaniem się ze zobowiązań mierzą się z obniżonym poczuciem własnej wartości oraz brakiem pewności siebie. Osoby te odczuwają dyskomfort oraz mogą negatywnie oceniać jakość swojego życia. Prokrastynacja jest wzorcem zachowania, który utrudnia, a często wręcz prowadzi do dezorganizacji życia.

Prokrastynacja może występować u różnych osób w różnym natężeniu. Wskazane jest postępowanie terapeutyczne jeśli przybiera ona formę patologiczną. W wielu przypadkach jednak zaleca się pracę nad sobą, nad swoim postępowaniem. Poniżej wskażę kilka wybranych rad opracowanych przez Kulbata [2013] dla osób doświadczających prokrastynacji:

  1. Zadania podziel na mniejsze etapy oraz dokładnie określ termin ich wykonania (najlepiej jeśli zapiszesz wszystkie terminy).
  2. Otaczaj się przedmiotami, które będą przypominać Ci o realizacji zadania (np. kalendarz, w którym zaznaczyłaś/eś deadline’y czy aplikacja w smartfonie).
  3. O ile jest to możliwe, pracę nad zadaniem zacznij od wykonania tego, co najtrudniejsze, a na koniec zostaw to, co najłatwiej wykonać.
  4. Inspiruj się innymi ludźmi i ich działaniami (mogą to być współpracownicy czy bohaterowie z filmów lub książek).
  5. Nie bój się prosić o pomoc innych ludzi lub zaprosić ich do współpracy (szukaj osób, które mają potrzebne do wykonania zadania kompetencje lub po prostu lubisz z nimi współpracować).
  6. Proś o informacje zwrotne dotyczące Twojej pracy (jeśli zadanie w oczach innych zostanie dobrze wykonane, wzrośnie Twoje poczucie skuteczności, a jeśli pojawią się jakieś błędy, będziesz miał/a możliwość ich skorygowania).
  7. Uporządkuj swoje miejsce pracy (usuń wszelkie rozpraszacze). Dotyczy to także powiadomień – wycisz telefon lub odłóż go w inne miejsce.
  8. Zadbaj o swoją kondycję psychofizyczną (odpowiednia ilość snu, odpoczynek, aktywność fizyczna, odżywcza dieta).
  9. Grupuj zadania, które wymagają podobnych działań (np. wyjścia do na miasto, uporządkowania dokumentów, pracy przy komputerze).
  10. Postaraj się w możliwie jak największym stopniu uatrakcyjnić swoją pracę.
  11. Wymyśl dla siebie nagrodę za realizację zadania – najlepiej będziesz wiedział/a, co stanie się dla Ciebie najlepszą motywacją (jako przykład podam: wyjście do kina, nowa książka, a może dobra kolacja?).

Jako środek zaradczy w walce z prokrastynacją warto zastosować opracowane techniki zarządzania sobą w czasie.

Należą do nich m.in. macierz Eisenhowera, SMART, ALPEN, TRZOS, zasada 2 minut czy nawyk wykonywania czynności do końca.

Narzędziem służącym dobremu planowaniu jest wymieniona wyżej metoda SMART, która zakłada, że cele powinny być:

  • szczegółowe (ang. specific) – S
  • możliwe do zmierzenia (ang. measurable) – M
  • ambitne i stymulujące (ang. ambitious) – A
  • możliwe do wykonania (ang. realistic) – R
  • określone w czasie (ang. timely) – T

Z kolei macierz Eisenhowera będzie przydatna w ustalaniu priorytetów - pozwala na uszeregowanie zadań i czynności pod względem stopnia ich ważności i pilności. Dzięki właściwemu uporządkowaniu zadań można właściwie zarządzać czasem – zająć się sprawami najistotniejszymi, a inne odkładać, delegować bądź całkowicie eliminować z planu dnia. Macierz Eisenhowera zakłada podział obowiązków na cztery grupy: 1 – ważne i pilne, 2 – ważne i niepilne, 3 – nieważne i pilne oraz 4 – nieważne i niepilne. Zmiana codziennych nawyków może skutecznie zapobiegać zjawisku prokrastynacji.


Źródła:

Przeczytaj również:

Kopiuj link
0 komentarzy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Link artykułu został skopiowany.
Koszyk0
Twój koszyk
Produkt został dodany Koszyk został zaktualizowny Produkt został usunięty Brak produktów na stanie Wprowadziłeś nieprawidłową wartość

Brak produktów w koszyku.