25 lis 2023
Czas czytania: 5 minut
Droga do ciąży może być trudną podróżą zarówno emocjonalną, jak i fizyczną. Niepłodność to skomplikowany problem, który może mieć więcej niż jedną przyczynę. Niektóre schorzenia, takie jak zespół policystycznych jajników (PCOS) i endometrioza, mogą przyczyniać się do niepłodności lub mogą wynikać z połączenia czynników zdrowotnych obojga partnerów. Jednak ludzie mogą nie zdawać sobie sprawy, że zdrowie tarczycy odgrywa dużą rolę w płodności i zdrowiu reprodukcyjnym.
Zgadza się – narząd w kształcie motyla u podstawy szyi, który uwalnia hormony pomagające regulować metabolizm, oddychanie i masę ciała, może również wpływać na zdolność zajścia w ciążę.
Prawidłowa czynność tarczycy jest niezbędna dla płodności i utrzymania zdrowej ciąży. Tarczyca, której zadaniem jest kontrolowanie metabolizmu organizmu, jest kluczową częścią układu hormonalnego i pomaga regulować męskie i żeńskie hormony płciowe.
Niezdiagnozowana i nieleczona choroba tarczycy jest częstą przyczyną niepłodności.
Badanie przeprowadzone w styczniu 2012 roku w International Journal of Applied & Basic Medical Research pokazuje, że częstość występowania niedoczynności tarczycy u kobiet w wieku rozrodczym wynosi od 2 do 4 procent.
Dysfunkcja tarczycy może zakłócać cykl menstruacyjny kobiety, utrudniając zajście w ciążę, zakłócając uwalnianie komórki jajowej z jajników (owulacja) i wpływając na zdolność macicy do zagęszczania się po owulacji.
Pomijane miesiączki, zmiany w rytmie miesiączki, obfite miesiączki i plamienie na kilka dni przed rozpoczęciem miesiączki mogą wskazywać na problemy z tarczycą.
Ponieważ jednak inne częste objawy dysfunkcji tarczycy, takie jak zmęczenie, przyrost masy ciała i zaparcia, mogą być subtelne i naśladować inne schorzenia, często są one pomijane u młodych i poza tym zdrowych kobiet.
Przy normalnej funkcji przysadka mózgowa wytwarza hormon tyreotropowy (TSH) i wysyła sygnały do tarczycy, aby ta wytworzyła hormony tarczycy, T3 i T4. T4 przekształca się w T3, aktywną formę hormonu wykorzystywanego przez organizm. Gdy tarczyca nie wytwarza wystarczającej ilości hormonów, nazywa się to niedoczynnością tarczycy. Kliniczną niedoczynność tarczycy rozpoznaje się, gdy masz wysokie TSH i niskie poziomy T3 i T4. Jednakże subkliniczna niedoczynność tarczycy – wczesna, łagodna postać choroby – może wystąpić z objawami lub bez objawów i może również wpływać na zdolność kobiety do poczęcia. Subkliniczna niedoczynność tarczycy charakteryzuje się wysokim TSH, ale prawidłowym poziomem hormonów tarczycy.
Choć nadczynność tarczycy występuje rzadziej, może również powodować nieregularne cykle miesiączkowe, co może utrudniać kobietom zajście w ciążę.
Hormony tarczycy mają szczególny związek z innymi hormonami niezbędnymi dla płodności, takimi jak progesteron – hormon przygotowujący macicę do przyjęcia zapłodnionego jaja i estrogen – hormon pomagający stymulować wzrost pęcherzyka jajowego.
Hormony te są również istotne w pierwszym trymestrze ciąży, ponieważ Twoje dziecko jest zależne od podaży hormonów tarczycy.
Wszelkie zaburzenia tarczycy należy leczyć przed ciążą, ponieważ nieleczone mogą wpływać na rozwój płodu i zwiększać ryzyko poronienia, przedwczesnego porodu i urodzenia martwego dziecka. Ponadto Towarzystwo Endokrynologiczne twierdzi, że kobiety w ciąży z nieleczoną niedoczynnością tarczycy są zagrożone na wysokie ciśnienie krwi, anemię oraz bóle i osłabienie mięśni.
Przegląd opublikowany w lipcu 2018 r. w czasopiśmie Journal of the Endocrine Society wykazał, że w niektórych badaniach subkliniczna niedoczynność tarczycy wiąże się z wieloma niekorzystnymi skutkami ciąży i porodu. Na przykład badanie przeprowadzone w październiku 2014 r. wykazało, że u kobiet w ciąży z subkliniczną niedoczynnością tarczycy występuje zwiększone ryzyko nadciśnienia ciążowego i pęknięcia błon płodowych przed porodem. Stwierdzono również zwiększone ryzyko wewnątrzmacicznego ograniczenia wzrostu i niskiej masy urodzeniowej.
Podobnie jak niedoczynność tarczycy, nieleczona nadczynność tarczycy może zwiększać ryzyko porodu przedwczesnego i stanu przedrzucawkowego, a także wad wrodzonych i szybkiego tętna płodu – podaje American Thyroid Association.
Ocena stanu tarczycy jest integralną częścią opieki nad kobietami, które w przyszłości chcą zajść w ciążę, aktywnie starają się o dziecko, a także kobietami borykającymi się z niepłodnością, poronieniem lub utratą ciąży.
Kobiety z chorobami tarczycy powinny znajdować się pod opieką lekarza endokrynologa, który ustali najlepszą strategię leczenia i monitoruje czynność tarczycy, aby upewnić się, że poziom hormonów tarczycy utrzymuje się na poziomie terapeutycznym. Kiedy ktoś stara się zajść w ciążę, zazwyczaj dążymy do uzyskania TSH poniżej 2,5. Poza samym przyjmowaniem hormonu są jeszcze inne sposoby na poprawę jej funkcjonowania, m.in. poprzez odpowiednią dietę czy redukcję stresu (tu świetnie sprawdzi się np. akupunktura).
Według badania opublikowanego we wrześniu 2010 roku w czasopiśmie Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, w którym oceniano poziom TSH u 4123 kobiet w ciąży, w przypadku kobiet, które w pierwszym trymestrze miały poziom TSH poniżej 2,5, ryzyko utraty ciąży było znacznie niższe w porównaniu z kobietami, które miały poziom TSH między 2,5 a 5.
Zazwyczaj powinno się przeprowadzić wszechstronną ocenę tarczycy, która obejmuje TSH, T3, T4 i badania autoimmunologiczne tarczycy, takie jak przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycowej (TPO) i przeciwciała tyreoglobuliny. Obecność przeciwciał tarczycowych podwaja ryzyko poronienia nawracającego u kobiet z prawidłową czynnością tarczycy.
Należy pamiętać o tym, że styl życia jest niezwykle istotnym czynnikiem wpływającym na jakość pracy tarczycy. Największym jej przeciwnikiem jest przede wszystkim stres. (O tym jak stres wpływa na nasze ciało przeczytaj tutaj). Dlatego bronią numer jeden będzie jego redukcja. W jakiś sposób? Poza wymienioną już wyżej akupunkturą, którą stosuje u swoich pacjentów z bardzo dobrymi efektami, można skorzystać z medytacji, dzienniczka wdzięczności, przebywania w naturze, ćwiczeń na stymulację nerwu błędnego czy ćwiczeń oddechowych.
Kolejnym filarem jest odpowiednia dieta, która wyklucza produkty prozapalne (ja zauważam poprawę u pacjentek po odstawieniu cukru, glutenu oraz często przemysłowego nabiału krowiego) (O diecie przeciwzapalnej, czytaj tutaj). oraz zawiera produkty bogate w składniki niezbędne do pracy tarczycy (jak, chociażby witaminy z grupy B, żelazo, jod, cynk, selen). Czasem niezbędna jest suplementacja. (O suplementacji w ciąży, czytaj tutaj). Terapię żywieniową dobrze jest prowadzić pod okiem profesjonalisty.
